Zgodnie z normą PN-EN 12828 instalacje centralnego ogrzewania powinny być wyposażone w urządzenia, które zabezpieczą przed przekroczeniem maksymalnego ciśnienia roboczego i maksymalnej temperatury roboczej.
Oczywiście urządzenia będą się różnić w zależności od typu instalacji. Inne będą w instalacji typu otwartego, inne w instalacji typu zamkniętego.
Wpływ na dobór urządzeń zabezpieczających ma też rodzaj źródła ciepła. Inne zabezpieczenia są wymagane przy kotle stałopalnym, inne przy kotle gazowym. Wielkość źródła ciepła też ma znaczenia.
INSTALACJA TYPU OTWARTEGO
Żeby zabezpieczyć instalację typu otwartego przed przekroczeniem maksymalnego ciśnienia roboczego trzeba połączyć źródło ciepła z otwartym naczyniem wzbiorczym.
To zbiornik w kształcie walca albo prostopadłościanu, połączony z instalacją przez rury wzbiorczą i bezpieczeństwa. Z naczynia wzbiorczego poprowadzone są rury przelewowa i odpowietrzająca. Średnice rur wzbiorczej i bezpieczeństwa zależą od mocy źródła ciepła.
Pamiętaj - na tych odcinkach nie montujemy żadnej armatury odcinającej!
Wraz ze wzrostem temperatury rośnie objętość czynnika (rozszerzalność cieplna), więc naczynie przejmuje te nadwyżki. Wypełnienie zbiornika będzie się zmieniać w zależności od temperatury na instalacji.
Naczynie wzbiorcze przyda się w sytuacji awaryjnej, kiedy woda zagotuje się w kotle, wtedy nadwyżka ciśnienia będzie wyrzucona przez rurę bezpieczeństwa do powietrznej części naczynia wzbiorczego, a potem przez rurę odpowietrzającą do atmosfery.
Pojemność naczynia wzbiorczego to zwykle od 4 do 8% całego zładu wody. Czyli przykładowo na 200 litrów medium grzewczego naczynie powinno mieć pojemność od 8 do 16 litrów.
INSTALACJA TYPU ZAMKNIĘTEGO
Do zabezpieczenia przed nadmiernym ciśnieniem potrzebujemy zaworu bezpieczeństwa i naczynia przeponowego.
Każde źródło ciepła pracujące w instalacji typu zamkniętego musi mieć co najmniej jeden zawór bezpieczeństwa. Zawór montujemy jak najbliżej źródła ciepła. Uwaga - pomiędzy nie montujemy żadnych zaworów odcinających.
Zawór bezpieczeństwa dobieramy pod kątem mocy źródła ciepła i fabrycznej nastawy otwarcia. Zwykle w domowych instalacjach typu zamkniętego ciśnienie robocze to 1,5 bar - zawór bezpieczeństwa powinniśmy dobrać w wysokości dwukrotności ciśnienia, czyli w tym przykładzie 3 bar.
Oczywiście stosujemy się do wytycznych producenta jeśli zaleci inną wartość.
Nie zapomnij zamontować rury wyrzutowej do zaworu bezpieczeństwa. Unikniesz poparzenia i zalania elektroniki w kotłowni.
Kolejny niezbędny element to naczynie przeponowe. Zabezpieczy i ustabilizuje ciśnienie w całej instalacji. To stalowy zbiornik z membraną oddzielającą część powietrzną od części wodnej.
Naczynie przeponowe działa w ten sposób, że kiedy instalacja nie jest napełniona, membrana przylega do naczynia. Kiedy wypełnimy instalację w stanie zimnym, membrana lekko się odkształca i mamy zapas objętości wody. Przy najwyższej temperaturze czynnika (czyli przy najwyższej objętości) w zależności od temperatury zasilającej membrana będzie pracować, raz oddając czynnik do instalacji a raz go absorbując.
Dość powszechny błąd w montażu naczyń przeponowych to niedostosowanie odpowiedniego ciśnienia wstępnego. Ciśnienie w naczyniu przeponowym powinno być 0,3 bar niższe od ciśnienia w pracującej instalacji. W typowej instalacji typu zamkniętego jest ciśnienie 1,5 bar, więc ciśnienie wstępne w naczyniu przeponowym powinniśmy ustawić na 1,2 bar. Zawsze warto kontrolować ciśnienie kiedy naczynie odłączymy od instalacji i całkowicie opróżnimy.
Do połączenia naczynia ciśnieniowego z instalacją potrzebujesz szybkozłącza ASK - umożliwia odcięcie i opróżnienie naczynia bez potrzeby spuszczania całego medium z instalacji.
Możesz ułatwić sobie pracę i wybrać gotowe belki bezpieczeństwa - grupy BSS. Mają już na wyposażeniu zawór bezpieczeństwa, szybkozłącze do naczynia wzbiorczego, manometr i odpowietrznik.
Teraz o zabezpieczeniach przed przekroczeniem maksymalnej temperatury.
Kotły gazowe mają fabrycznie naczynie przeponowe, zawór bezpieczeństwa i system ograniczający przekroczenie maksymalnej temperatury. Kiedy zostanie przekroczona, odcinany jest palnik.
Nowe kotły stałopalne mają zaawansowaną automatykę, ograniczającą temperaturę maksymalną przed odcięcie dostawy paliwa. Ale system może zawieść, jeśli będzie np. przerwa w dostawie prądu. Dlatego kotły na paliwo stałe trzeba wyposażyć w dodatkowy system, niezależny od energii elektrycznej.
Jedno z rozwiązań to temperaturowy zawór ochrony kotła TAS. Montuj go w kotłach wyposażonych w wężownicę schładzającą. Składa się z czujnika i tulei, którą zamontuj w górnej części kotła. Jest połączony kapilarą z elementem termostatycznym - po przekroczeniu 99°C w zaworze otwiera się przepływ, który wychładza źródło ciepła.
Jeśli kocioł nie ma wężownicy schładzającej, można użyć wężownicy zewnętrznej i zamontować ją bezpośrednio na wyjściu z kotła.
Kiedy masz te zabezpieczenia, możesz zamontować kocioł stałopalny w instalacji typu zamkniętego. Warto też wydłużyć żywotność kotła montując zawór temperaturowy ATV i pompę krótkiego obiegu.
W instalacjach z kotłem stałopalnym i gazowym powinno się je dodatkowo wyposażyć w separator zanieczyszczeń montowany na powrocie i separator powietrza na zasilaniu.
Więcej o zabezpieczeniu instalacji c.o. dowiesz się z naszego filmu poradnikowego >>>
