Czy Kvs = rzeczywisty przepływ na instalacji?
Czas rozprawić się z popularnym mitem o jednym z najważniejszych parametrów doboru odpowiedniego rozmiaru armatury równoważącej, regulacyjnej i termostatycznej.
Współczynnik przepływu Kvs znajdziecie w danych technicznych praktycznie każdego zaworu. Czy jego wartość, wyrażana w m3/h, równa się rzeczywistemu przepływowi na instalacji?
Współczynnik Kv - co to jest?
To parametr doświadczalnie określany przez producentów. Badanie wygląda tak, że przepuszcza się przez zawór wodę w określonych warunkach, żeby był na nim spadek ciśnienia 1 bar.
Współczynnik Kv określamy dla zaworów regulacyjnych i grzybkowych. Czyli wszędzie tam, gdzie zmiana położenia grzybka zmieni przepływ wewnętrzny, przez zwiększenie albo zmniejszenie średnicy wewnętrznej.
Z kolei obrotowe zawory mieszające są zawsze w pełni otwarte, stąd w tym wypadku współczynnik Kv nazywamy współczynnikiem Kvs.
Współczynnik Kvs
Ten współczynnik pozwala obiektywnie porównać zawory różnych producentów - obiektywnie, bo jest wyznaczany w warunkach równych dla wszystkich.
Gdyby tego standardu nie było, każdy producent mógłby sobie podawać współczynnik przepływu przy innej stracie ciśnienia na zaworze.
Zobaczmy na przykładzie:
Obrotowe zawory mieszające ARV: 3- i 4-drogowy. Ich współczynnik przepływu Kvs to 6,3 m3/h.
Ale, jak wiemy, obrotowe zawory mieszające działają najlepiej przy spadku ciśnienia w przedziale od 3 do 15 kPa. Współczynnik Kvs wyznaczamy przy spadku 1 bar, co jest równe 100 kPa.
Czyli trzeba spojrzeć do nomogramu doboru, z którego dowiemy się, że jeśli chcemy zachować spadek ciśnienia na zaworze w zakresie od 3 do 15 kPa, przepływ na instalacji musi być w zakresie od 1,1 m3/h do 2,43 m3/h.
Przepływ na instalacji określa, ile medium przepłynie przez nią w ciągu godziny. To pozwala określić jaka energia ma zostać odebrana od źródła ciepła i przekazana do odbiornika.
Taką wartość można policzyć wzorem. Znamy rodzaj instalacji, więc możemy założyć, że przy ogrzewaniu grzejnikowym delta T wyniesie 15°C, co da wynik 19 kW. W drugim wariancie, przy przepływie 2,4 m3/h będziemy mieć wartość 42 kW.
W podłogówce oczywiście są niższe temperatury, więc różnica między zasilaniem a powrotem wyniesie tylko 7°C, co da wartości 9 i 19,8 kW. Taką energię można odebrać i przekazać do instalacji przy tych przepływach.
Można odwrócić sytuację: znając zapotrzebowanie na ciepło danego obiegu albo całej instalacji możemy obliczyć wymagany przepływ i dobrać odpowiedni współczynnik Kvs zaworu.
Czyli, co najważniejsze - dobierając zawór do instalacji patrzcie na współczynnik przepływu Kvs, nie na średnicę przyłącza. Bo może się zdarzyć, że zawory o identycznych średnicach będą miały różne współczynniki przepływu.
Pamiętajcie - współczynnik przepływu Kvs jest współczynnikiem teoretycznym, do porównania i doboru różnych zaworów w zależności od typu instalacji i natężenia przepływu. Nie jest on równy rzeczywistemu przepływowi na instalacji.
Wartość DN
Wartość DN to średnica nominalna, czyli w przybliżeniu średnica wewnętrzna rurociągu podana w milimetrach. Uwaga, pamiętajcie, nie jest to dokładny wymiar wewnątrz, tylko podany w przybliżeniu.
Wymiar DN to prosta klasyfikacja rur - można porównać ze sobą pod kątem rozmiaru czy przepływu rury stalowe z rurami z tworzyw sztucznych.
Zwykle średnica przyłącza pokrywa się z wartością DN, czyli np. DN 15 odpowiada półcalowemu przyłączu.
Ale, jak to ma miejsce choćby w zaworach strefowych AZV, mają one DN 15, ale średnica przyłącza to 3/4". Czyli porównując ze sobą zawory też powinniśmy raczej spoglądać na wartość DN a nie średnicę przyłącza.
Jasny gwint, jaki jego rodzaj i wielkość?
Najczęściej używamy dwóch rodzajów gwintów - walcowego i stożkowego. Różnica w zastosowaniach gwintów determinuje użycie właściwego szczeliwa.
Spójrzmy na tabelę, dzięki niej dobierzecie uszczelnienie w zależności od typu gwintu:
Parametr PN
Dotyczy maksymalnego ciśnienia, jakie wytrzyma urządzenie. Parametr Tmax określa maksymalną temperaturę, jaka może oddziaływać na dany zawór.
Oczywiście parametry maksymalne są zawsze określane w stosunku do najsłabszego elementu danego urządzenia.
Zobaczmy to na przykładzie zaworu mieszającego ARV: jest dopuszczony do pracy w warunkach 110°C. Wiadomo, że w domowych warunkach takiej temperatury nie spotkamy. Mosiądz może wytrzymać wyższą temperaturę, ale inne elementy zaworu determinują ograniczenie do takiej temperatury.
Wszystko co musisz wiedzieć o współczynniku Kvs znajdziesz w tym filmie:
